Erkenbrand

In het voorjaar van 2016 richten enkele jongemannen een extreemrechts studiegenootschap op. Ze dopen het Erkenbrand. Na bijna twee jaar van groei en ontwikkeling heeft de organisatie flink aan betekenis gewonnen. Er is sprake van een behoorlijk grote en brede aanhang en er lopen diverse lijntjes naar het Forum voor Democratie. En dat is opvallend, gezien het zeer extreme gedachtegoed van het studiegenootschap.

‘It was a hardcore fascist, racist bunch of people’ stelt Colin Robertson (1983) tevreden vast. Deze populaire alt-right-vlogger uit Schotland blikt terug op de eerste Erkenbrand-conferentie in de zomer van 2016. Onder zijn pseudoniem Millenial Woes spoorde hij als spreker de ruim honderd bezoekers aan om ‘te vechten om ons blanke ras te beschermen’. Waar komt Erkenbrand vandaan, en hoe komen ze aan hun extremistische ideeën?

Ontstaan en ideologie

Erkenbrand is in 2016 opgericht, maar de oorsprong van deze organisatie ligt iets verder in het verleden, bij een website. Michael Hugens (1990) uit Zoetermeer en Milan Bruynzeel (1991) uit Amsterdam leren elkaar kennen via een gemeenschappelijke vriend op Twitter. Eind 2014 starten ze een platform om hun ideeën te verspreiden, de website curiales.nl. Met enkele duizenden volgers op Twitter en ruim honderd dagelijkse bezoekers van de website vinden zij een publiek voor hun ‘diepgaande inzichten’ met betrekking tot onderwerpen als ‘demografische transformatie’, MH17, de krijgsmacht en feminisme. De onderwerpskeuze past bij de studies van beide heren: Bruynzeel studeert op dat moment Europese Studies aan de Hogeschool Den Haag en Hugens Politicologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. De inhoud van de artikelen varieert van conservatief (over prostitutie) tot zeer racistisch (over een soeverein thuisland voor etnische Europeanen).

Het schrijven op Curiales bevalt, en smaakt naar meer. De tijd is rijp om geestverwanten uit hun opgebouwde achterban te ontmoeten. In het voorjaar van 2016 organiseert Curiales een ‘alt-right meeting’. In dezelfde periode starten Hugens en Bruynzeel met Erkenbrand. Een studiegenootschap dat naast het verspreiden van ideeën ook een netwerkfunctie moet gaan vervullen. Naarmate de activiteit van Erkenbrand groeit, daalt die van Curiales.

Immigratie, homoseksualiteit en feminisme zullen uiteindelijk leiden tot ‘replacement of whites’

De belangrijkste inspiratiebron voor Erkenbrand zijn online publicaties vanuit de Amerikaanse alt-right. En via de alt-right komt ook de kern van de ideologie van Erkenbrand binnen: ras. En wat meer gedetailleerd: de bedreiging van het superieure blanke ras, wat door Erkenbrand als het grootste probleem van deze tijd wordt gezien. Dat is natuurlijk een onderwerp dat Erkenbrand zonder verdere tussenstops doet aansluiten bij allerhande klassieke rassenideologen van nationaal-socialistische aard. Deze ‘bedreiging van het blanke ras’ wordt van verschillende kanten belicht. Zo ziet Erkenbrand de oorzaak met name in de demografie, de bevolkingsopbouw, die door drie ontwikkelingen wordt bedreigd: immigratie, homoseksualiteit en feminisme. Die zullen uiteindelijk leiden tot ‘replacement of whites’, een zogenoemde omvolking. Ook de oplossing van deze problemen wordt gezocht in biologie. Ten eerste natuurlijk ‘raszuivere’ voortplanting, blanken moeten alleen met blanken kinderen krijgen. Ten tweede echter ook door de politieke organisatie van een etnostaat, een ‘raszuiver’ land voor blanken zonder de aanwezigheid van andere ‘rassen’. Ten derde door de biologische drang tot vechten terug te brengen. Wanneer we niet meer vechten rekent ‘de natuur’ met onze zwakte en gedegenereerde cultuur af en zullen ‘vreemdelingen’ het overnemen.

Milan Bruynzeel, liefde voor schrijven

Milan Bruynzeel is een van de oprichters van Erkenbrand. Naast zijn interesse voor politiek en voor vechtsport heeft hij nog een passie, schrijven. Dat doet hij opvallend veel. Naast de stukken op zijn eigen websites Curiales en Erkenbrand publiceert hij op de alt-right website American Renaissance. Maar hij bereikt ook een breder publiek. In 2016 schrijft hij voor Civis Mundi. Samen met onder andere Forum voor Democratie-lid Paul Cliteur levert hij een bijdrage aan het Jaarboek Kolonialisme en racisme van dit tijdschrift. En zijn liefde voor schrijven brengt Bruynzeel in februari 2017 bij Elsevier Weekblad. Voor de periode van een half jaar loopt hij stage op de webredactie van dit tijdschrift.

Racisme en antisemitisme

De nadrukkelijke belangstelling voor rassen en raszuiverheid zorgt natuurlijk voor de vraag wat er met alle ‘niet-blanken’ in Nederland moet gebeuren

Deze nadrukkelijke belangstelling voor rassen en raszuiverheid zorgt in Erkenbrand-kringen natuurlijk voor de vraag wat er met alle ‘niet-blanken’ in Nederland moet gebeuren. En dus ook wat er met joden moet gebeuren. Dat joden, als ander ‘ras’, niet thuis horen in Nederland staat voor de meeste Erkenbranders wel vast. Daarbij komen in teksten, tweets en podcasts bovendien alle bestaande antisemitische stereotypen en complottheorieën voorbij. Joden zijn gierig en oefenen achter de schermen cruciale invloed uit op media, politiek en bestuur. Ze zijn bovendien leugenaars en absoluut nooit te vertrouwen. Maar, zo formuleert Erkenbrand-prominent Fausto Lanser (1991), joden zijn in Nederland een minder groot probleem dan in de Verenigde Staten. In Nederland speelt de ‘Joodse macht’ volgens Lanser alleen in Amsterdam. Hij stelt voor ze naar Israël te sturen en ‘dan ben je er klaar mee’, ‘al zal ik er geen traan om laten als de treinen naar het oosten weer gaan rijden’ vult hij aan. Dat is voor Erkenbranders ook een reden om afstand te houden van Geert Wilders en de PVV. Geertje van der Burgh (1979) was in de beginfase actief bij Erkenbrand (zie verderop in het artikel), en bezocht toen ook bijeenkomsten van Forum voor Democratie. Ze omschreef de PVV tijdens een interview voor een Amerikaanse alt-right-zender als ‘zionist, not the kind of people I would trust’. Joden moeten volgens Fausto Lanser in ieder geval geen uitgesproken thema worden voor Erkenbrand. Dat zou een tactische fout zijn, je hebt met verzet tegen joden meer te verliezen dan te winnen in Nederland.

Milan Bruynzeel is in de beginfase waarschijnlijk de belangrijkste brug tussen deze Amerikaanse ideeën en Erkenbrand geweest. Hij schreef in 2012 al voor de Amerikaanse extreemrechtse website American Renaissance van Jared Taylor (1951). Taylor noemt zijn ideeën ‘niet racistisch, maar ras-realistisch’. Maar weinigen zullen zijn betogen echter niet als puur racisme verstaan. Jared Taylor is zeer invloedrijk in alt-right kringen.

Op de eerste Erkenbrand-conferentie in september 2016 opent Milan Bruynzeel de bijeenkomst. Hij toont aan dat hij het extreemrechtse alt-right-discours uitstekend beheerst. In zijn speech spreekt hij over een dreigende ongekend grote catastrofe omdat ‘vreemde volkeren onze landen binnendringen’, ‘vreemdelingen onze vrouwen ontnemen’ en ‘Europa zal eindigen als een verlengstuk van Afrika’. Daarom wil Bruynzeel ‘de ons opgelegde hedonistische leefstijl’ verslaan middels organisatie, voortplanting en vechten.

Geheimzinnigheid

Alhoewel Erkenbrand sinds de oprichting een flinke groei heeft doorgemaakt, is het niet erg gemakkelijk aansluiting te vinden bij deze organisatie. Er worden flinke hobbels opgeworpen voor geïnteresseerden. Op die manier wil Erkenbrand voorkomen dat personen die niet radicaal genoeg zijn, niet-‘blanken’ of infiltranten lid kunnen worden.

Een belangrijke plek voor het rekruteren van medestanders was het internetforum 4chan. Erkenbrand is echter kritisch op nieuwe leden. Ze verwachten van hen ‘een zeker intellectueel niveau.’ Maar ook belangrijk, Erkenbrand verwacht de juiste politieke richting, en dat luistert nauw. Om het niveau en de juiste richting vast te kunnen stellen moeten alle potentiële leden door een ballotage. Die bestaat uit een kennismakingsgesprek waarin wordt getest of je wel een ‘etnonationalist’ bent in plaats van een ‘civiel nationalist’. In gewoon Nederlands of je niet alleen trots bent op je land, maar er ook streng racistische ideeën op na houdt. Deze introductiegesprekken worden gevoerd door de contactpersoon van de provincie waar het potentiële lid woont. Hier wordt ook gevraagd naar je politieke verleden. ‘Soms schatten mensen het verkeerd in’, aldus een Erkenbrander ‘en dan staan ze raar te kijken.’ Naast deze informatie checkt Erkenbrand op social media of het potentiële lid de juiste ‘sociale hygiëne’ hanteert. Vriendschappelijk contact met ‘niet-blanken’ is een reden voor afwijzing. ‘Kwaliteit’ gaat bij Erkenbrand duidelijk boven kwantiteit.

Eenmaal door de ballotage wordt via email en besloten chatgroepen informatie gegeven over de exacte tijden en locaties van bijeenkomsten. Soms wordt er gewerkt met een voorverzamelplek, om vervolgens gezamenlijk naar de locatie te lopen.

Het aantal deelnemers op de bijeenkomsten varieert maar groeit gestaag, ondanks al de opgeworpen barrières. Op één van de eerste bijeenkomsten zijn zeven mensen aanwezig. Op de regionale bijeenkomsten, die in verschillende cafés worden georganiseerd zijn de aantallen aanwezigen meestal nog steeds laag. Soms lopen die echter op tot wel veertig aanwezigen. Dit hangt samen met het karakter van de bijeenkomst. Zo nu en dan wordt er een speciale gast uitgenodigd, zoals Alexandros Lyris. Deze fractiemedewerker van Gouden Dageraad  in het Europees Parlement gaf in april 2017 een lezing in Arnhem op een Erkenbrand-bijeenkomst. Een andere keer bestaat de bijeenkomst alleen uit een lokale informele ontmoeting van Erkenbranders.

Fausto Lanser, nummer twee van Erkenbrand

Fausto Lanser is een Rotterdammer, maar bracht zijn jeugd grotendeels door in een klein dorp in het district Coimbra, Portugal. In 2014 keert hij definitief terug naar Rotterdam om economie (en later ook geschiedenis) te studeren. Dat jaar vindt hij een baan als buurthuiswerker in het multiculturele Rotterdam-Noord. Twee jaar later huurt hij in zijn oude werkomgeving een zaal in een buurthuis voor de eerste Erkenbrand-conferentie. In die periode van twee jaar heeft Lanser grote politieke stappen gezet. In Portugal groeit hij op in een progressieve omgeving. In Nederland radicaliseert Lanser snel. Via het 4chan forum, de PVV en Pegida ontwikkelt hij in ruim een jaar tijd van D66 sympathisant tot kopstuk bij Erkenbrand. De zelfbenoemde ‘nummer twee’ van Erkenbrand valt op vanwege zijn vlotte babbel, grote inzet en zijn vermogen anderen te enthousiasmeren. Hij presenteert podcasts, regelt schrijvers en sprekers, staat pers te woord, screent nieuwe leden en huurt locaties voor bijeenkomsten. Al snel wordt Lanser het publieke gezicht van Erkenbrand. Wanneer de Volkskrant in november 2017 een artikel over Erkenbrand publiceert, komt een beeld van Lanser bovendrijven dat de organisatie liever geheim had gehouden. Lanser profileert zich binnen Erkenbrand als nazi, met een gewelddadig profiel. Dat kan geen verrassing zijn geweest voor de andere Erkenbranders. Om de negatieve beeldvorming tegen te gaan kondigt Erkenbrand een kleine week later aan Lanser uit de organisatie te hebben gezet.

 

Geweld

Een speciaal soort bijeenkomsten van Erkenbrand betreffen de vechtsporttrainingen. Quincy Barrow (1991), die onder meer de beveiliging van Erkenbrand bijeenkomsten coördineert heeft een verleden bij de uitgesproken fascistische actiegroep Zwart Front.

Erkenbranders krijgen kickboksles en mesvechttechnieken aangeleerd

Tussen 2012 en 2016 incorporeert de jonge Barrow typische fascistische waarden als een sterke wil, gezondheid van geest en lichaam en de bevrijdende werking van geweld. Hij start met het volgen van kracht- en vechtsporttrainingen. Dit leidt in 2017 tot het oprichten van zijn eigen vechtsportclub, Stormram. In oktober bezoekt Marcus Follin (1989) alias ‘The Golden One’ Nederland. Deze in alt-right kringen beroemde bodybuilder en vechtsporter uit Zweden komt Erkenbrand bezoeken voor een Herfstfeest. Naast de uitvoering van een Heidens ritueel, een speech en een wandeling door de natuur geeft The Golden One een vechtsporttraining. Erkenbranders krijgen kickboksles en mesvechttechnieken aangeleerd. De training wordt gefaciliteerd door Stormram. Het is niet de eerste keer dat Erkenbranders trainen bij Stormram. Reeds in maart 2017 leert Barrow in zijn sportschool aan Erkenbranders hoe je stoten en trappen kunt uitdelen en incasseren. Ook bevrijdingen uit grepen en mesvechten zijn onderdelen die aan de orde komen. Erkenbrand oprichter Milan Bruynzeel beoefent al jaren vechtsport en is, net als Barrow voorstander van het organiseren van vechtsporttrainingen aan Erkenbranders. Zo is hij in maart 2017 aanwezig op een geheime kickbokstraining van Erkenbrand in het Zuid-Hollandse dorp Hazerswoude.

 

Uit het interview blijkt dat een aantal Erkenbranders binnen nu en vijf jaar een burgeroorlog verwacht

Het beoefenen van vechtsport is voor de Erkenbranders niet alleen maar een uiting van het ‘promoten van de fysieke cultuur.’ Het staat voor meer. Uit de apocalyptische en alarmistische artikelen op hun site blijkt dat Erkenbrand een somber toekomstbeeld heeft. In februari 2017 wordt dit geïllustreerd in Elsevier Weekblad. Ik wil ‘een zo homogeen mogelijk land’ laat een Erkenbrander weten. ‘Dat zal niet via de politiek gaan, omdat alle instituties mijn denkbeelden verderfelijk vinden.’ vervolgt hij. Uit het interview blijkt dat een aantal Erkenbranders binnen nu en vijf jaar een burgeroorlog verwacht. ‘Op een bepaald moment is de bevolking zo klaar met de problemen van de multiculturele samenleving, dat ze heus wel zullen losgaan als ze een

wapen in hun handen hebben.’ staat in het magazine. Twee geïnterviewden zeggen alvast schietlessen en gevechtstraining te volgen, meldt Elsevier. ‘Het is straks wij of zij. Het zal verschrikkelijk bloedig worden.’

 

Op het chatkanaal van Erkenbrand bevestigt Fausto Lanser het beeld uit het Elsevier interview. ‘Shhhh, But yes, number of guys in EB have licenses’ schrijft hij in september 2017. Hij doelt hier op het bezit van legale wapenvergunningen door Erkenbrand-leden. Op zijn Twitter-account beweert hij zelf ook een vuurwapen te bezitten en speculeert hij over gewapend verzet. ‘If not ballots, then bullets’, twittert hij onder zijn schuilnaam.

Interesse van de oude extreemrechtse garde

Deze hele analyse past goed bij het wereldbeeld van verschillende extreemrechtse personen en organisaties die al langer in Nederland actief zijn, vooral in kringen van Voorpost. De extreemrechtse veteraan Marcel Hoogstra (1966) ziet na zijn kennismaking met Erkenbrand, de organisatie als een van de vertegenwoordigers van een ‘brede volksbeweging.’ Op deze eerste conferentie in 2016 zijn verschillende oudgedienden aanwezig, waaronder de Voorpost-activisten Bernie Flapper (1974) uit Haarlem, Ben van der Kooi (1974) uit Rotterdam en Bart van Gucht (1984) uit Vlaanderen.

Erkenbranders zochten zelf ook actief contact met dit soort organisaties. Fausto Lanser, die namens Erkenbrand de conferentiezaal in de Rotterdamse Agniesebuurt heeft geregeld nam verschillende keren deel aan Pegida-demonstraties. Quincy Barrow, die de beveiliging van de conferentie coördineert is voor zijn betrokkenheid bij Erkenbrand enkele jaren zeer actief geweest bij het fascistische Zwart Front. In de zomer van 2016 laat bovendien Alfred Vierling (1949) aan oprichter Hugens zijn interesse voor Erkenbrand blijken. Hugens reageert positief op deze toenaderingspoging.

Een klein jaar later organiseert Erkenbrand een ‘kadervormende’ lezing over de geschiedenis van de Centrumpartij. Martijn Janssen (1967) is met zijn camera aanwezig om vast te leggen hoe Fausto Lanser de spreker Alfred Vierling aankondigt. Net als Vierling behoudt Janssen zijn interesse voor Erkenbrand. Laatstgenoemde bezoekt na deze lezing een Erkenbrand-conferentie in oktober 2017. Een andere prominente Voorposter, Sjors Remmerswaal (1982) is ook op die conferentie aanwezig en wordt bovendien een vaste auteur voor de Erkenbrand-site. Tussen Voorpost en Erkenbrand is duidelijk sprake van een kruisbestuiving.

Dat is ook zichtbaar in de terugkerende (bos)wandelingen die Erkenbrand organiseert. Voorpost zet deze activiteit al langer in als middel om activisten aan elkaar te binden. In september 2017 moedigt Erkenbrand-prominent Fausto Lanser Erkenbranders aan deel te nemen aan een Voorpost-wandeling in Leiden. Een maand eerder bezoekt hij de IJzerwake in Vlaanderen, een jaarlijkse grote extreemrechtse bijeenkomst voor Vlaamse nationalisten. Het traditioneel grote aantal aanwezige Voorposters is voor Lanser reden de IJzerwake te bezoeken. Namens Erkenbrand verslaat hij dit evenement voor Red Ice TV, een alt-right gerelateerde nieuwssite.

Erkenbrand pakt door

Een jaar na de eerste conferentie houdt Erkenbrand in oktober 2017 opnieuw een grote bijeenkomst. Er is de afgelopen periode zowel online als offline hard gewerkt aan het opbouwen van de organisatie. Tientallen podcasts, vele artikelen en verschillende bijeenkomsten hebben de achterban van Erkenbrand aanzienlijk vergroot.

De ambities en verwachtingen liegen er dan ook niet om. Om een kaartje te krijgen voor de ‘prachtige locatie in het hart van Nederland’ in een zaal ‘met meer dan 600 plaatsen’ moet de bezoeker 27,50 euro betalen. Dat de conferentie ‘Naar een nieuwe Gouden Eeuw’ uiteindelijk in een sfeerloos Rotterdams hotel naast de A13 plaatsvond was dus niet de bedoeling.

Toch is de conferentie-gastheer Fausto Lanser tevreden. Er zijn gedurende de dag ongeveer 240 mensen aanwezig geweest. ‘Dat is bijna een verdubbeling ten opzichte van de vorige conferentie’, stel Lanser vast, waarna hij de Nederlanders in het publiek (zo’n 80 tot 90 procent) aanmoedigt lokaal actief te worden voor zijn organisatie.

Hoofdspreker van de Erkenbrand-conferentie is de Amerikaan Jared Taylor (1951) van de binnen alt-right kringen zeer gezaghebbende website American Renaissance. Taylor propageert sinds de jaren ’90 op gedistingeerde wijze dat er aantoonbaar genetisch af te bakenen menselijke rassen zouden bestaan. Die zouden onderling verschillen in bijvoorbeeld intelligentie en beschavingsniveau. Dit zou volgens hem logischerwijs moeten leiden tot een trots ‘blank zelfbewustzijn’ en tot segregatie.

Op de Erkenbrand-conferentie steekt Taylor dan ook de loftrompet over de verworvenheden van het ‘blanke ras’. Dankzij het grote altruïstische vermogen van blanken, vertelt Taylor, heeft de westerse wereld zich zeer succesvol ontwikkeld. Altruïsme is volgens de Amerikaan echter alleen een kracht in een homogene blanke samenleving. ‘Want andere soorten mensen hebben zeer snel ontdekt dat ze dit vermogen tegen ons in kunnen zetten.’ En dan begint Taylor over een bevolkingsgroep die hij doorgaans niet negatief benaderd. ‘Joden’, stelt Taylor, ‘zijn extreem bedreven in het uitbuiten van deze specifieke zwakte, of kracht die wij hebben.’ Joden zijn volgens Taylor niet de enige verklari

ng, ‘maar dragen zeker bij aan de demoralisatie en de ineenstorting van onze samenleving.’ Hij geeft aan geen twijfel te hebben dit te stellen. ‘Veel van jullie zullen dit al helder voor de geest hebben.’ Taylor is optimistisch over de politieke toekomst. Hij stelt zich voor dat via een nationalistisch discours anti-discriminatiewetgeving wordt afgeschaft en de Europese geesten rijp worden gemaakt voor het denken in termen als ras en biologie. Hij is ook optimistisch over de gasten in de zaal. ‘Ik ben er zeker van dat sommige jongeren onder jullie electoraal verkozen zullen worden en deze dingen even expliciet kunnen benoemen zoals wij ze hier vandaag hebben gezegd.’

 

 

NVU infiltreert FvD

In maart 2017 bleek een extreemrechtse activist een FvD bijeenkomst te hebben georganiseerd. Alexander Goossens (1981) is op dat moment zowel lid van FvD als van de nazistische Nederlandse Volks-Unie (NVU). Hij organiseert namens FvD een lezing van Baudet en Hiddema in Badhoevedorp. Wanneer het NVU-lidmaatschap van Goossens publiekelijk wordt, royeert FvD Goossens onmiddellijk. Hierover publiceert FvD expliciet op de website. Dat Goossens deze bijeenkomst überhaupt kon organiseren blijft toch opmerkelijk. Niet omdat FvD alle NVU-leden zou moeten herkennen, maar wel vanwege het taalgebruik van Goossens dat vooraf gaat aan het organiseren van deze lezing. Hij schrijft aan Baudet: ‘Ik ben openlijk tegen het zionistische control in het [sic] westerse wereld.’ Dit is voor Baudet blijkbaar geen reden het contact te verbreken, Goossens kan gerust zijn gang gaan binnen de partij.

Erkenbrand en Forum voor Democratie

Het verbaast al dat dergelijke heftig racistische, antisemitische en antidemocratische ideeën enkele honderden jongeren weten te interesseren. Maar het verbaast nog meer dat een organisatie met dergelijke ideeën ingang heeft bij een partij die in de Tweede Kamer is vertegenwoordigd.

‘Er komt een winter aan’, dus moeten we een ‘Europese renaissance’ teweeg brengen oreert Thierry Baudet (1983) zo’n twee weken na de Erkenbrand-conferentie in oktober 2017. Hij spreekt bij de Algemene Politieke Beschouwingen in de Tweede Kamer. ‘Zware tijden wachten ons’, waarschuwt hij.

Maar Nederland is volgens de leider van Forum voor Democratie (FvD) nog wel te redden. Hoe? ‘Allereerst de immigratie’ stelt hij tijdens het debat, om vervolgens de berekening van het CBS dat de Nederlandse bevolking dit jaar toenam te bekritiseren. ‘Wie de cijfers bestudeert’, zegt Baudet, ‘ziet dat de Nederlandse bevolking in werkelijkheid krimpt. Zij groeit enkel door immigratie. Bovendien was in 2016 van de nieuwgeboren kinderen 31% allochtoon.’ Zo expliciet als Taylor is Baudet niet. Maar demografie, etniciteit en nationaliteit zijn ook bij Baudet blijkbaar onlosmakelijk met elkaar verbonden.

‘De westerse cultuur is de meest geweldige cultuur ooit’

‘De westerse cultuur is de meest geweldige cultuur ooit’ kon dagblad Trouw deze zomer uit zijn mond optekenen. Baudet stelde reeds in 2015 tijdens een radio-interview dat hij graag wil dat ‘Europa dominant blank, en cultureel blijft zoals het is.’ En in het voorjaar van 2017 vertelde hij tijdens een partijbijeenkomst dat de ‘met een geestelijk virus besmette politieke elite’ bezig is ‘het Nederlandse volk homeopathisch te verdunnen met alle andere volken zodat er nooit meer een Nederlander zal bestaan.’

Dit soort uitspraken bezorgen Baudet een enorme populariteit bij allerhande extreemrechtse personen en organisaties. De bekende extreemrechtse activist Paul Peters stelt dat Baudet in het verleden sprak op huiskamerbijeenkomsten van ‘patriotten’. ‘Ik ken hem al sinds zijn eerste boek uitkwam’ laat hij tijdens een Pim Fortuyn herdenking aan een journalist weten. Op de FvD-lezingen in het land zitten dan ook regelmatig extreemrechtse activisten in het publiek, waaronder bekende landelijke kopstukken.

Ook Erkenbranders hebben een grote interesse voor de partij van Hiddema en Baudet. Ze prijzen de partij, volgen en retweeten Thierry Baudet en denken mee hoe FvD succesvol kan zijn. Als ze FvD-bijeenkomsten bezoeken, dan treffen ze gelijkgezinden aan, laat Fausto Lanser aan het AD weten. Het wekt dan ook geen enkele verbazing dat verschillende Erkenbranders lid zijn van FvD. Luc Stenekes (1964) uit Purmerend is echter de enige die hier openlijk voor uitkomt. Hij is FvD-lid, nieuwsgierig ‘naar alles wat als extreemrechts wordt weggezet’ en bezoekt bijeenkomsten van Erkenbrand. De andere Erkenbranders zijn zich er van bewust dat een associatie van Erkenbrand met FvD negatief is voor de partij. Dergelijke tactische blunders willen ze niet op hun geweten hebben.

Op 8 februari 2017 bezoekt Baudet Enschede. Hij komt hier om te spreken over de ideeën van FvD. Ruim honderd belangstellenden zijn aanwezig in het oude Grolsch hoofdkwartier. Bij het vragenuurtje snijdt een jongeman een voor Erkenbrand belangrijk onderwerp aan. Hij wil weten hoe FvD denkt over het opnemen van blanke boeren uit Zuid-Afrika in Nederland. Baudet stelt voorstander te zijn van het instellen van een recht op terugkeer naar Nederland voor deze boeren. De vragensteller heet Bart van Otten (1997) en komt uit het nabijgelegen Enter. Ten tijde van deze bijeenkomst is hij al een ruim een half jaar actief bij Erkenbrand. Na de lezing voert hij met Baudet een geanimeerd gesprek over Zuid-Afrika, Erkenbrand en het 4chan-forum. Baudet signeert twee boeken voor Van Otten.

In een daarvan brengt hij een groet aan ‘/polder/’, een onderdeel van 4chan waar Erkenbranders actief zijn. ‘Hij wist godverdomme ook gewoon van de Erkenbrand lezing over de Afrikaners’ laat Van Otten op dat forum uitgelaten weten. Hij behoudt zijn enthousiasme en wordt actief lid van de partij van Baudet, naast zijn activiteiten bij Erkenbrand.

Een andere Erkenbrander die wordt gesignaleerd bij FvD is de al eerder genoemde Geertje van der Burgh uit Utrecht. Ze is in januari 2016 aanwezig bij een lezing in het souterrain van FvD aan de Herengracht in Amsterdam. Ze geeft aan op meerdere FvD bijeenkomsten te zijn geweest.

Van der Burgh duidt als correspondent voor Red Ice TV nieuws uit Nederland. In juni 2016 legt ze aan de kijkers uit dat het aantal inwoners van Nederland groeit, ‘terwijl de oorspronkelijke bevolking krimpt.’ Drie maanden later zien we Van der Burgh opnieuw bij Red Ice, live vanuit de eerste Erkenbrand-conferentie. Daarna zou ze niet meer op Erkenbrand-bijeenkomsten zijn geweest. Het antifeminisme en de rassenleer zouden haar te ver gaan.

Erkenbrand doet uit tactische overwegingen geheimzinnig over contacten met Baudet en FvD

Infiltreren

Zoals hierboven reeds vermeld, doet Erkenbrand uit tactische overwegingen geheimzinnig over contacten met Baudet en FvD. De bewondering voor deze partij is er echter niet minder om. ‘Thierry is de meest Alt-Right politicus die we hebben in Nederland’ schrijft Bart van Otten onder een van zijn pseudoniemen op 4chan. In een speciale verkiezings-podcast  concluderen de presentatoren dat ‘Als je niet strategisch stemt, maar je idealen volgt je bij FvD uitkomt.’

De ideologische overeenkomsten tussen FvD en Erkenbrand zijn dan ook aanzienlijk. Baudet blijft ook niet echt ‘weg’ bij Erkenbrand. In januari 2017 retweet hij met plezier een bericht van Erkenbrand. Verschillende Erkenbranders pochen over de (online) contacten die ze met Baudet hebben. In het voorjaar van 2017 spreekt Baudet in de Volkskrant bovendien zalvend over Erkenbrand. ‘Soms vliegen ze uit de bocht, maar het zijn jonge mensen die bezig zijn de wereld te ontdekken.’ Een prominente Erkenbrander stelt in januari 2017 op 4chan dat hij bezig is FvD te infiltreren. Wat die uitspraak precies te betekenen heeft, en of de in dit artikel genoemde personen FvD proberen te infiltreren is voor ons niet vast te stellen. Maar dat Erkenbrand haar positie gebruikt om FvD te beïnvloeden is evident. En dat FvD daar geen duidelijk bezwaar tegen maakt eveneens. Op de infiltratiepoging van de NVU (zie kader) werd via een persbericht op de website en een royement daadkrachtig gereageerd door FvD.

Op Erkenbrand en op FvD-leden die bij Erkenbrand actief zijn reageert de partij heel anders. ‘Als deze club racistisch en antisemitisch gedachtegoed aanhangt’ laat Baudet in november 2017 via een woordvoerder aan de Volkskrant weten, ‘wil hij er absoluut niets mee te maken hebben.’ Uit deze formulering blijkt dat Baudet twijfelt of de politieke oriëntatie van Erkenbrand werkelijk racistisch en antisemitisch is. Terwijl het Volkskrant artikel waar hij op reageert dit juist aantoont en verschillende opiniemakers dit al eerder hebben betoogd. Een kleine week later neemt Baudet in de NRC desgevraagd duidelijker afstand van Erkenbrand. Een daadkrachtige reactie als bij de NVU-infiltratie blijft echter uit. Er worden geen Erkenbranders uit de partij zet, noch verschijnt er een statement op de FvD-website. Maar gezien de grote overeenkomsten in hun wereldbeelden kan je dat ook eigenlijk niet verwachten.

De vier bruggen van Erkenbrand

We zien met Erkenbrand dus een jonge nieuwe organisatie in het Nederlandse extreemrechtse landschap. Een organisatie bovendien die in twee jaar tijd flinke aantallen jonge mensen blijkt te kunnen mobiliseren en aan zich te binden. En een organisatie die ingang blijkt te hebben bij een partij in de Tweede Kamer.

Erkenbrand is opvallend succesvol in het slaan van bruggen

We kunnen dus constateren dat Erkenbrand opvallend succesvol is, in het slaan van bruggen. Een brug naar het verleden door afgeschreven ideologieën als het nationaal-socialisme en het fascisme weer in de belangstelling te brengen van grotere groepen politiek geïnteresseerden. Een brug naar de toekomst door een jonge generatie hoogopgeleide jongeren te interesseren voor dit extreme gedachtegoed, ze te betrekken bij het genootschap en klaar te stomen voor een bijdrage aan de strijd die gevoerd moet worden om te komen tot een ‘blanke etnostaat’. Een brug naar de politieke marge door de oudere garde extreemrechtse activisten bij het initiatief te betrekken. En tenslotte een brug naar de maatschappelijke elite door effectieve ingang te krijgen bij het Forum voor Democratie.

door Kafka

Meer info

Dit artikel werd eerder gepubliceerd op de site van Kafka: https://kafka.nl/erkenbrand-alt-right-in-nederland/.